'Ik was geboren voor het lijden'

'Ik was dus nog niet te laat, maar wat wilde dat nu eigenlijk zeggen: 'nog niet te laat'? Zelfs als ik de jongen in of bij de verlaten hoeve zou aantreffen, wat had ik dan nog bewerkstelligd? Wat joeg ik na, wat was ik mijzelve aan het voorspiegelen? Wat was er in mijn leven, wat de liefde betrof, ooit op iets anders dan ellende en vernedering uitgelopen? Ik was geboren voor het lijden, dacht ik enigszins plechtig. Mijn ziel en mijn karakter waren ziek en verminkt; wat ik zocht, zou ik nergens op aarde ooit vinden, zo was dat.'

Gerard Reve, Oud en Eenzaam Amsterdam/Brussel MCMLXXVIII p.39,40

Het tijdstip scheen eeuwig te zijn.'


Russell Chatham
"Winter Light" 1999


'Er heerste een bijna volkomen windstilte, en uit een nagenoeg wolkenloze hemel, scheen met milddadige of genadeloze helderheid, al naar men het wenste te zien, een felle najaarszon.
Het licht was zo scherp en zo overvloedig, dat men zich ook in het midden van de zomer had kunnen wanen; slechts de lage stand van de zon, de naaktheid der verweerde platanen op het dorpsplein en de gesloten luiken en het gesloten terras van het kleine toeristenhotel gaven aan, dat het winter was: het tijdstip scheen eeuwig te zijn.'

Gerard Reve, Oud en Eenzaam Amsterdam/Brussel MCMLXXVIII p.20

'Mensen, die zich in ernstige mate bezighouden met
God, de Liefde en de Dood...die zijn uitgezonderd'

'Iedereen was dus slecht, ook al woonde er in deze of gene nog wel iets goeds. Waar ging het ook al weder over? O ja, dat arme mensen slecht waren, omdat ze anders immers niet arm zouden zijn. Neen, daar viel niets aan te tornen: de waarheid was evident, empirisch bewezen zelfs, zoude men kunnen zeggen. Maar hij zelf, Treger, en Eenhoorn, die waren toch ook arm? 'Zijn wij dan ook slecht?' vroeg Treger zich af. Hij meende dat men ruimte moest scheppen voor gunstige uitzonderingen.
'Mensen, die zich in ernstige mate bezighouden met God, de Liefde en de Dood,' dacht hij, zelfs in gedachten de verschuldigde hoofdletters niet vergetend, 'die zijn uitgezonderd. En mensen die bijvoorbeeld achting hebben voor dieren. Daarom zijn er ook katholieke dieren, want die bestaan.'

Gerard Reve, Bezorgde Ouders Utrecht/Antwerpen 1989, vijfde druk p.57

Dat was ongehoord droevig



'Men kon zich in bespiegelingen begeven en de vraag stellen waarom men zich de Geboorte en Menswording van God vierde door miljoenen bomen te kappen en die stervende bomen nog voor veel geld te verkopen ook. Dat was ongehoord droevig meende Treger, maar niemand scheen het ongewoon te vinden behalve hij. 'Het is noodlot', dacht hij. 'Je ziet het voor je ogen gebeuren, maar je kunt niets doen.'

Gerard Reve, Bezorgde Ouders Utrecht/Antwerpen 1989, vijfde druk p.139

"omdat ik eenvoudigweg gebiologeerd ben"

'Ik luister altijd naar gesprekken in treinen, dat wil zeggen niet uit vrije wil, of omdat ik het zo leerzaam zou vinden dat een Scheppend Kunstenaar Naar De Mensen Weet Te Luisteren (van de illusie dat je op die manier ooit een medeling zoudt kunnen opvangen die het overwegen gedurende langer dan acht seconden waard zou zijn, ben ik al lang af), maar omdat ik eenvoudigweg gebiologeerd ben, en nu eenmaal gedwongen word, zelfs als men ternauwernood van een gedachtenwisseling kan spreken, elk woord te registreren tot ik bijna begin te kreunen.'

Gerard Kornelis van het Reve, in Op weg naar het einde Amsterdam 1966 p.76

'Want het is ijdelheid, alles.'

'Nu, ik hoop dat jullie niet treurig bent, want er zijn toch ook veel mooie dingen in het leven, als je ze maar zien wilt. Ik kan me met de beste wil van de wereld vrijwel nergens echte kopzorg om maken, want vroeg of laat is het afgelopen en heb je je kwaadgemaakt over onzin en hersenschimmen, want het is ijdelheid, alles.'

Gerard Reve, in Brieven aan Josine M. 1959-1975 Amsterdam eerste druk 1981 p.81

Zo wij zeer sterk zijn tachtig jaren


'Aangaande de dagen onzer jaren, daarin zijn zeventig jaren, of, zo wij zeer sterk zijn, tachtig jaren; en het uitnemendste van die is moeite en verdriet; want het wordt snellijk afgesneden, en wij vliegen daarheen.'

Psalm 90 vs 10

14 december 1963:

"Wij vieren vandaag onze verjaardag in gepaste Soberheid & Eenvoud"

in: brief vanuit Londen aan de "Lieve Mensen V."
Tom Rooduijn, Revelaties, Uitgeverij Conserve 2003, p.175