'Hij was de laatste, en met mij de enige op de gehele wereld..'



"Ik begaf mij, in de vallende schemering, naar een naburig, braakliggend stuk land, verzekerde mij ervan dat ik onbespied was en ging, huiverend, in een door de straatjeugd in het zand uitgegraven kuil zitten. In de nabijheid van de kuil had ik een aantal vogelvederen gevonden, waarschijnlijk de resten van een prooi van de kat. Ik maakte in de kuil een vuur, waarop ik de vederen verbrandde, en staarde in de vlammen en de rook. Voorzichtig fluisterend sprak ik de naam uit: "Isis"... Eén man was er nog, die haar aanbad, maar die ik nooit zoude kunnen vinden of zoude kennen; die misschien al niet meer leefde...Hij was de laatste, en met mij de enige op de gehele wereld..En na hem zoude ik de allerlaatste zijn, geheel alleen, de enige op aarde...Betekende dat niet, dat ook ik zelf niet behoorde te bestaan?..."

in: Gerard Reve, Moeder en Zoon, Amsterdam MCMLXXIV p.64

'Dan begrijp & weet ik, dat Zij mijn Moeder is...'


“Als ik bij helder weder, op mijn Geheime Landgoed in het buitenland bij volle maan naar de tedere gouden gedaante aan de nachthemel opzie, dan begrijp & weet ik, dat Zij mijn Moeder is, & dat ik schrijven & leven & mij staande houden kan door Haar Troost & Liefde. Misschien ben ik niet goed bij mijn hoofd.

Gerard Reve in Brieven aan Josine M. 1959-1975 Amsterdam 1981 p. 301

Ziel & Geest (3)
‘De Moeder is de Ziel, die niet oordeelt.’



“De Ziel is het wezen, het oneindige, het ondoorgrondelijke, het onkenbare, het Ongeschapen Licht. De Ziel is alles, de Geest is steeds het Ene met uitsluiting van het Andere. De Geest is oordeel, de Ziel is slechts, & oordeelt niet. De Vader & de Zoon zijn (en ademen tezamen) de Geest, maar ik ben niet zo dol op ze. De Moeder is de Ziel, die niet oordeelt, en die verlost, niet door te vergeven, maar doodgewoon door te troosten.”

Gerard Reve in Brieven aan Josine M. 1959-1975 Amsterdam 1981 p. 301

Ziel & Geest (2)
‘Uit de Liefde is de Geest geboren’



“Ik vind het best, als je de Geest (Spiritus Creator, als je wilt) alle eer geeft, die Hem toekomt, want er staat geschreven: ‘In den beginne was het Woord’. (We mogen wel aannemen dat λογος zo ongeveer Geest betekent) Maar wat was er ‘vóór den beginne’? Uit de Liefde is de Geest geboren, & uit de Geest wederom de Schepping, die Schepping keert terug tot de Liefde. De vader is uit de Moeder & niet omgekeerd: wij zijn allen uit een Moeder, & niet uit een vader geboren. Zo zit dat.”

Gerard Reve in Brieven aan Josine M. 1959-1975 Amsterdam 1981 p. 301

Ziel & Geest (1)
‘De Zon is de Geest , & de Maan is de ziel.’



“Nu gaat het er ook om, als je vruchtbaar wilt praten, hoe je de begrippen Ziel & Geest definieert. Wie gaat voor , & wie is primair, & wie volgt uit wie? De Zon is de Geest , & de Maan is de ziel, & als je dat wilt, dan is de Maan slechts refleksie van de Zon. Maar de Zon kan noch Zichzelf begrijpen, noch begrepen worden zonder de maan. De Geest is de wind en de metaal of hout van de fluit, maar de Ziel is de muziek, waardoor wind en metaal, energie & materie, begrepen althans ervaarbaar worden.”

Gerard Reve in Brieven aan Josine M. 1959-1975 Amsterdam 1981 p. 300, 301

'Trooste jullie de Geest..'



"Trooste jullie de Geest, die niet de wil van mensen gehoorzaamt, maar die waait, waar hij wil."

Gerard Reve in Brieven aan Josine M. Amsterdam 1981 p. 140