donderdag, november 12, 2009

 Er zijn dingen die men niet beschrijven kan

“Er zijn dingen die men niet beschrijven kan, tenminste niet adequaat, want de taal is een zeer beperkt en te verstandelijk uitdrukkingsmiddel. De zeer elementaire menselijke aandoeningen zoals bijvoorbeeld eenzaamheid, honger, dorst, geilheid, heimwee, die zijn niet rechtstreeks te beschrijven op een wijze die de lezer werkelijk raakt. Men kan die alleen oproepen door een opstapeling van de juiste attributen.
“Hoe dan?”
Iemand bevindt zich in een hotelkamer en voelde zich eenzaam. Men kan schrijven:”Hij bevindt zich in de hotelkamer en voelde zich eenzaam.” Dat kan voldoende zijn als die eenzaamheid in het verhaal geen belangrijke functie heeft, geen drijfveer voor een handeling is. Maar als die eenzaamheid van essentiele betekenis is, dan heeft die enkele regel onvoldoende kracht. Het is dan soms veel beter om het woord eenzaamheid of eenzaam in het geheel niet te noemen, doch simpelweg de kamer, de lichtinval, de geur, het meubilair, de lampjes, op de juiste wijze te beschrijven. De gezamenlijke attributen roepen dan de eenzaamheid vanzelf op, zonder dat de lezer zelfs een ogenblik aan het woord denkt, en met veel duurzamer en indringender effect, want bij een reeks attributen zijn er beslist wel een paar die de lezer vasthoudt en, onbewust, als diep geldig erkent.”
Gerard Reve in interview, dat hij met zichzelf hield onder de naam R.J. GorrĂ© Mooses gepubliceerd in Tien Vrolijke Verhalen   Zie ook:  Theodor Holman op site OBA

zondag, november 08, 2009

Ons Leven
'Ons leven is een sterven, aan de kant van de weg. Maar dit terzijde.'

Gerard Reve in Brieven aan Simon Carmiggelt Utrecht/Antwerpen 1988 p.214
 
Tweets van @Revetwalender