Vier aspekten (2)



‘Het tweede aspekt is datgene, wat door het ding vertolkt, tot uitdrukking gebracht, gesymboliseerd wordt. Omdat wij van Gods geslacht zijn, & min of meer familie zijn van God, kunnen we dat, onder gunstige omstandigheden, soms wel begrijpen.’

Gerard Reve, Brieven aan Josine M. 1959-1975, Amsterdam 1981, p. 221

Vier aspekten (1)



‘Voor bijna alle mensen met wie ik veroordeeld ben te verkeren, hebben de dingen maar één aspekt, terwijl ze er volgens mij, vier hebben. Het eerste aspekt is, wat ene ding werkelijk, in diepste en totaalste wezen is. Het is ons niet gegeven dat te kennen, zomin als wij God kunnen kennen. Men kan niet iets kennen, zonder het te zijn. De Schrift is daar duidelijk genoeg over: (..) want nu zien wij in de spiegel van een duistere rede; en nu ken ik ten dele (I Cor.13).’

Gerard Reve, Brieven aan Josine M. 1959-1975, Amsterdam 1981, p. 221

’Als ik schilder was..’



Een paar dagen geleden reden we in de buurt van Ferwoude langs een boerderij. In het vers gemaaide gras van de bleek lag, als een kleine sfinx een lapjeskat. Het licht op het verse, al welkende gemaaide en op het oog groen overgebleven gras, was overweldigend. Als ik schilder was, zou ik wekenlang proberen iets ervan vast te leggen.

Gerard Reve, Brieven aan Josine M. 1959-1975, Amsterdam 1981, p. 221

* Een terugblik: Boekenweek 1981



'Het verhaal van de boekenweek gaat over mijn verhouding met een jonge vrouw van het vrouwelijk geslacht, in 196*. Erg ontroerend. Neen, ze werkt niet als acrobate in een circus, en is ook niet mank. Geen Van Oorschotpersonage dus, maar een gewone vrouw, warm-menselijk, huiselijk, mooi, hartstochtelijk en begeerlijk. Het is erg jammer voor haar dat ik van de herenliefde ben, hoewel dat het verhaal een mooie tragiese wending geeft.'

Gerard Reve, in Briefwisseling Geert van Oorschot 1951-1987, Amsterdam 2005 eerste druk p.405

* In 1980 vroeg het CPNB aan Gerard Reve om het boekenweekgeschenk van het jaar daarop te schrijven. Het CPNB beschouwde Reves uiteindelijke manuscript als te controversieel en gaf de opdracht aan een ander.

Luister en kijk naar Gerard Reve 1981 in Andere Tijden:
http://geschiedenis.vpro.nl/programmas/2899536/afleveringen/3490389/

'Ik heb me ermee verzoend...'



'Ik heb me ermee verzoend, dat ik met niemand over een gedicht van *Novalis, of over het leven & het werk van Poe, of over de Moeder van God, of over al datgene, wat leven is & leven maakt, één woord kan wisselen. Als God zelf diep & bitter getwijfeld heeft dan behoeft een mens zich vor zijn zwakheid niet te schamen.'

* Novalis Hymne

'Requiem eternam dona eïs, Domine!'



'De idee van een onsterfelijkheid bezwaart mij. Stel je voor, dat de mensen aan wie je allerlei onrecht hebt begaan, maar aan wie nu, God lof, voorgoed het zwijgen is opgelegd -dat die mensen nog ergens zouden bestaan, & hun klachten ergens zouden kunnen indienen, te eniger tijd -ik mag er niet aan denken! Als er in de Mis van de Doden sprake is, zing ik altijd uit volle borst mee: Requiem eternam dona eïs, Domine! Heer, geef hen de eeuwige rust! Dat ze nooit meer, onder allerlei neuzelende & klaagzieke voorwendsels langs mogen komen.'

Gerard Reve, in Briefwisseling Geert van Oorschot 1951-1987, Amsterdam 2005 eerste druk p.263

'Meer dan...de kanalisering van verlangens naar Liefde, Schoonheid & Vrede'



'Ik zou wel willen, dat ik iets, met mijn gehele wezen & hart, kon geloven, & dat de Religie iets meer voor mij betekende dan een stijl van leven, een tradietsie, & de kanalisering van verlangens naar Liefde, Schoonheid & Vrede in een estetiserend Wiegelied. (Toch ben ik mijn Moeder de Heilige kerk oneindig dankbaar voor het miniem weinige dat zij mij, uit haar boerse wijsheid, nog weet te schenken.)

Gerard Reve, in Briefwisseling Geert van Oorschot 1951-1987, Amsterdam 2005 eerste druk p.263