'Dat denk ik ook,' beaam ik. 'God gaat de ene Zondag naar de katholieke kerk, en de andere Zondag gaat Hij naar de protestantse kerk.'
Terwijl ik dit zeg, bevangen mij een onbegrijpelijk verdriet, en angst, en twijfel, en ik moet denken aan alles wat ik over dat Ene heb gezegd en geschreven en geloofd en verworpen heb, in mijn verspilde leven van opgejaagde clown; wat weet ik ervan af: wie, en waar, en hoe, en òf Hij is, en naar welke kerk Hij gaat?...'
Gerard Reve in Verzameld Werk deel 3
‘Ik heb overigens nog nooit iets gezien. Ik heb wel God gehoord, als Stem, in dromen en dat klopt ook wel, omdat het Woord voor mij belangrijker is dan het beeld. Ik bedoel: de één hoort, de ander ziet, weer een ander raakt aan, of is. (Antonius van Padua droeg dag en nacht het kind op de arm). Iedereen moet maar doen en denken naar zijn vermogen. Een Haas kan niet veel denken, maar loopt wel heel hard. Vanmorgen stoof er één voor mijn automobiel over de weg, en hipte moeiteloos over de sloot, waar ik allang te stijf voor ben.’
Gerard Reve in Brieven aan Wim B. Utrecht MCMLXXXIII p.58
"Maar vandaag is het zaterdagavond, en het grootste gedeelte van de dag heerste er het 'weder van alle mensen' (Vroeger schreef ik 'weer'.) Eens, jaren geleden, toen ik na een lezing op het land diverse vragen van toehoorders moest beantwoorden, vroeg mij een dame, of ik het niet met haar eens was, dat het in mijn werk beschreven 'weder van alle mensen' zich vooral op Zaterdagen voordeed. Ik heb altijd reeds vermoed, dat het zo was, maar telkens tot mijzelve gezegd je verzint maar wat, het is alleen maar verbeelding. Maar de dame die had het evengoed in de gaten, en door die zeer verstandige vraag die ze mij stelde gaf zij mij 'in belangrijke mate mijn zelfvertrouwen terug'. Het is waar: het weer heeft statisties een voorkeur voor de Zaterdag. En Waarom? Hoor eens, ik heb de wereld niet gemaakt. Laat ons dankbaar zijn, dat er een mysterie is. De mensen zijn nooit tevreden."
Gerard Reve in Zondagmorgen zonder zorgen Amsterdam/Antwerpen 1995 p.80
‘Thans moet de Grote Droon wederom afscheid van u nemen. Bewaart toch, Broeders en Zusters, onder ulieden goede eendracht, en bevordert met alle wettige middelen de ontwikkeling van zoveel mogelijk kukel, al zijn aan de heerschappij van het verstand grenzen gesteld, aangezien 's mensen geleerdheid hem gemakkelijk tot razernij kan voeren, en te veel over dingen nadenken en piekeren, dat is ook niet goed, kijk bij wijze van spreken maar weer eens bij Van Gogh: die schreef ook brieven, hebt u daar wel eens bij stilgestaan, maar hij leverde er illustraties bij. Het is een raar ding om te bedenken, dat mijn oor er nog aan zit, en indertijd alleen maar doormidden is gebeten: half werk, mogen we wel zeggen -in elk geval zie ik er nog geen voldoende duidelijke aanwijzing in, dat ik pen en papier door palet en penseel zou moeten vervangen."
Gerard Kornelis van het Reve in Op Weg Naar het Einde Amsterdam 1963 p.130, 131 slot van De Brief uit Schrijversland
'Men spreekt van de onbezorgde jongenstijd,' mijmerde Treger voort. 'Bestaat zoiets?' Waar halen de mensen dat vandaan? Treger verzette zich zo lang mogelijk regen de zich aandienende herinneringen aan lang geleden, maar hij kon ze niet altijd het zwijgen opleggen. 'Nee, geen erg gelukkige tijd', mompelde hij. 'Ik was eigenlijk een erg ongelukkig kind. Een ongelukkige jeugd, zo heet dat toch? Maar ik maak er nooit misbruik van '
Gerard Reve in Bezorgde ouders Utrecht/Antwerpen 1989 p.102
"Dat is het beangstigende van deze tijd, dat niemand meer bereid is, ter wille van een ander iets na te laten, of ergens vanaf te zien."
Gerard Reve in De taal der liefde 1972
“Je kunt beter ‘eenzaam worstelen’ en in stilte lijden en een voortdurend tobbende bangerd zijn. Daarmede vertolk je het algemeen menselijke.”
Gerard Reve in Brieven aan Simon C. 1982
Ontvangen bericht:
Bij Scholieren.com zijn wij in het bezit gekomen van een grote oplage boeken van Gerard Reve. Wij hebben besloten deze gratis weg te geven aan geïnteresseerden. Als mensen de moeite willen nemen om ons kantoor in Utrecht te bezoeken, krijgen ze van ons een stapel boeken mee.
Mail naar: oscar@scholieren.com
Onder andere de volgende bioeken:
- Bezorgde ouders
- Het hijgend hert
- De taal der liefde
- Lieve Jongens
- Brieven aan Bram P.
- Vier wintervertellingen
https://www.scholieren.com/blog/9855/vier-bijzondere-feiten-over-opperschrijver-gerard-reve
‘Wij zijn onsterfelijk en eeuwig, maar we hebben daar in ons leven weinig aan, behalve dat je het wat kalmer aan kunt doen dan iemand die denkt dat hij echt bestaat en daarom ook echt moet sterven.’
Gerard Reve in: Brieven aan Wim B. 1968-1975, Veen, Uitgevers Utrecht MCMLXXXIII p. 78
"Met een zekere weemoed denk ik aan andere feesten, die hier eens gehouden zijn: dat van werkelijk wel een jaar of drie geleden, toen Oofi, op het feest van jaar jaardag, hartje zomer, omtrent drie uur smorgens, midden in het feestgedruis, in een hoogst patetiese geste ( net als ‘werkers’ die te veel Russiese films hebben gezien, bij een door de politie onder vuur genomen straatdemonstratie, dat met hun overhemd doen) een fraaie, roze hemdjurk van voren, als de voorhang van een Tempel, integraal in tweeën scheurde, waarna haar schaamte slechts verhuld kon worden door twee vriendinnen, die haar snel met mantels bedekten en afvoerden naar een kamertje waar een bed stond met slechts een lege matras erop, en waar ik haar, voortdurend omvallend, probeerde te troosten door haar de Ware Natuur Gods uit te leggen, terwijl zij in haar kleding een of ander geheim papier probeerde te vinden, en waar, ter chaperonnering, elke vijf minuten even zorgzame als wantrouwende vriendinnen binnenkwamen; van welk feest ik, bij het allereerste, schemerige ochtendkrieken, mij uitsluitend op de zon oriënterend, dwars door villatuinen, lege zwembassins, rietpercelen en weilanden waar paarden en hoornvee aan mij kwamen ruiken zonder mij kwaad te doen, er in slaagde de rijksweg te bereiken, onderweg een wit, houten bord op een paal waargenomen hebbend welks opschrift WERKDROGER 11, of een tekst van gelijke strekking, mij tot op deze dag is blijven intrigeren; waarna een met aluminium beklede vleesauto uit Herenveen, op weg naar het abattoir van Amsterdam, mij meenam, zodat ik al om zeven uur thuis was."
Gerard Reve in Op Weg Naar Het Einde Amsterdam 1963 p.50,51
1 Eenvoud
U moet helder, en zo eenvoudig mogelijk schrijven: nooit iets ingewikkeld maken, wat eenvoudig is. Geen moeilijke woorden gebruiken zoals depersonificatie, frustratie, libido e.d.
Gerard Reve, in Brieven van een aardappeleter Amsterdam/Antwerpen 1993 p 126
2. Onderwerp
Voorts moet U niet denken, dat U het onderwerp buiten Uw eigen leven en gezichtskring zoudt moeten zoeken. Dus niet het eerste hoofdstuk laten spelen in Brussel, het tweede in Hongkong, ect. Kijkt U eens uit het raam, en telt U eens de woningen die U zien kunt: dat getal is het aantal menselijke dramaas, dat voor het grijpen ligt. Zoals God in ons woont, of nergens, zo draagt U Uw onderwerp in Uzelf mede – Het is niet buiten U, nergens. U moet niet, wat Uzelf hebt doorgemaakt, te gering achten om neer te schrijven, maar U moet ook niet denken, dat wat U doorleefd hebt, uniek is. Alles is reeds ontelbare malen, eerder geweest en gebeurd.
Gerard Reve, in Brieven van een aardappeleter Amsterdam/Antwerpen 1993 p 126
3. Begrijpelijk schrijven, met een kop en een staart
Voorts moet U begrijpelijk schrijven, met een kop en een staart. Bijvoorbeeld niet beginnen met: ‘Daarom ging hij niet naar het feest’, want de lezer zal meteen de spet inkrijgen en zich afvragen: ‘Waar slaat dat “daarom” op? Wie is die “hij”? en wat is dat voor een kolerefeest? U zoudt bijvoorbeeld kunnen beginnen met: ‘Hoewel hij weinig zin had, en zich grieperig voelde, ging Frans Ottersen, scholier van de vijfde klas van het gymnasium in Zwolle, toch naar het feestje dat zijn broer Hans, eerstejaars-student in de medicijnen, die op kamers in Amsterdam woonde’, ect. Alles zo eksakt mogelijk: hoe meer vastgelegd in de tijd Uw gegevens zijn – eventueel zelfs met precieze data – hoe tijdlozer Uw geschrift wordt, merkwaardigerwijs.
Gerard Reve, in Brieven van een aardappeleter Amsterdam/Antwerpen 1993 p 126,127
4. Vul uw werk niet met zelfbeklag
Vul uw werk niet met zelfbeklag: U moet Uw ellende gebruiken, verwerken, dienstbaar maken aan Uw werk, en niet medelijden proberen te wekken bij Uw lezer. Die heeft zelf al ellende genoeg en wordt er door afgestoten. Maar als U Uw leed door Uw geschrift een universele geldigheid zoudt weten te geven, dan ervaart de lezer zijn eigen treurnis ook als iets groots, universeel geldigs en kostbaars en is hij U dankbaar.
Gerard Reve, in Brieven van een aardappeleter Amsterdam/Antwerpen 1993 p 127
5. Wees scherp in Uw blik, doch mild in Uw oordeel
Verder geldt Tolstojs vermaning: ‘Wees scherp in Uw blik, doch mild in Uw oordeel.’ Verdoezel niets, maar zie hen, die U kwaad hebben gedaan -als U dat kunt opbrengen- als slachtoffers van eenzelfde lot. En misbruik Uw werk niet om wraak te nemen op mensen, die niet schrijven en zich niet verweren kunnen…Daar is literatuur niet voor, vind ik.
Gerard Reve, in Brieven van een aardappeleter Amsterdam/Antwerpen 1993 p 127
'Ik behoef niets te verzinnen. Wel heb ik in mijn werk de werkelijkheid wel eens moeten afzwakken, omdat zij ongeloofwaardiger kan zijn dan de stoutste fantasie.'
Gerard Reve, in Verzameld Werk Deel 5 Amsterdam/Antwerpen 2001 p.485
"Ze doen maar. Je werkt in een vacuüm hier, vind ik, en dat valt niet mee. En altijd dat gezeur over de 'duffe, gearriveerde kleinburger'! Wat kan men anders zijn? Ik leef, en schrijf, en profeteer in de huiskamer, en soms schrijf ik het op, en ik probeer niemand in het dorp aanstoot te geven en betaal alles op tijd, en praat met mijn mededorpelingen over het weer, het gewas, hun hoenders, konijnen en ander vee, en hoor hoe Sipke Lolkema toen ze erg ziek was, 45 jaar geleden, heel dure appels kreeg, en dat de nu in de winter van 1962/1963 doodgevroren boom in haar tuin ontsproten is aan een pit van één van de appels, die ze zag dat een kiem had, en daarom ging planten toen ze beter geworden was. Maar waarom al die herrie, en laat opblijven, en burengerucht maken, en eenvoudige hardwerkende arbeiders en kleinen neringdoenden kwalijk bejegenen?
Gerard Reve in Brieven aan Geschoolde Arbeiders Utrecht/Antwerpen 1985 p.20
Gerard Reve in: Klein gebrek geen Bezwaar
“Alles is uit de Liefde ontstaan", begon ik Tweede Prijsdier uit te leggen. "Het is niet zo, dat de Liefde één van Gods atrributen is, maar de Liefde is God zelf. Toen er nog niets was, was reeds de Liefde. Uit haar is alles ontstaan, en niets is ontstaan dat niet uit haar ontstaan is. Als niets meer zal zijn, zal nog de Liefde zijn, want de Liefde, en God, dat zijn twee woorden voor één en hetzelfde, onderling vervangbaar, en identiek. Als je het opschrijft, staat het meteen op papier ook.”
Gerard Reve, in Nader tot U Amsterdam 1966 p.85,86
Ik dacht aan de kans –nu ja, het was wel zeker- dat er op één zulk een ster net zulk een jongetje woonde als ik, dat net zo naar mij verlangde als ik naar hem, maar dat die eenzame lieverd, ook al zoude hij met een zaklantaren mij in morse zijn liefdesboodschap toezenden, mij nooit zoude bereiken omdat zijn signaal duizenden jaren nodig zoude hebben om de aarde te bereiken, door de traagheid van het licht.”
Gerard Reve in Zondagmorgen zonder zorgen ( Amsterdam/Antwerpen 1995 p.101 (in ‘Koop een Papegaai’, brief aan Rudi Kousbroek)
"De mensen onderschatten het symbool. Je hoort de mensen zo vaak spreken, dat is maar symbool, terwijl het symbool veel groter is dan de tastbare werkelijkheid, veel omvattender. Dat is het treurige, dat de mensen zo beperkt zijn, zo'n klein Godsbegrip hebben, dat ze zich bedreigd voelen, als je als symbool een bepaald dier kiest of een bepaalde relatie, een bepaalde sexuele handeling symboliseert....God is het meest wezenlijke, het meest weerloze, het meest ontoegankelijke in onszelf.God is de allesdoordringende, alles verzoenende, alles éénmakende liefde, die alle verstand te boven gaat. Dat is God. God is geen ding. God is het enige wezen, dat het bestaan niet nodig heeft om zich te openbaren. Het Koninkrijk Gods is binnen in u, dat staat er hè."
Gerard Reve, in Schoon Schip 1945-1984 Amsterdam MCMLXXXIV p.169
“Denken, dat werkt vroegtijdige kaalhoofdigheid in de hand, door verdroging van de schedelhuid. Ik denk bijna nooit, als het even kan. En kijk evengoed eens naar dat prachtige pakket inheems haar van me. God heeft ook prachtig haar, waar ik heel trots op ben. Ik denk, dat God een Vrouw is. Hij heeft in ieder geval het betoverende van een beeldschone jonge vrouw, die des morgens water schept uit de rivier.”
Gerard Reve, Verzameld werk deel 6 Amsterdam/Antwerpen 2001, p.585
Gerard Reve in Brieven aan mijn lijfarts 1963-1980 Amsterdam/Antwerpen 1991 p.93
"Trouwens, alsof het niet juist de kleine, zo vaak onopgemerkt blijvende en te weinig gewaardeerde dingen in het leven zijn, die dit zijn inhoud geven! Alsof ik het zelf helpen kan, dat ik de herinnering, onuitwisbaar, van bijna negen en twintig jaar geleden met mij meedraag, toen een vrouw, op een woensdagmiddag in oktober, in de portiek van Ploegstraat 109, 111, of 113 -ik vertrouw dat de lezer mij terzake van het exacte huisnummer niet zal bemoeilijken, want men kan toch bezwaarlijk eisen dat ik het in dit weer, met mijn zieke lichaam, ga verifiëren -bij een herfstige, droge atmosfeer en een lauwe, onstuimige wind (opnieuw het 'weer van alle mensen', tegen een andere vrouw opmerkte: 'Veel groente en weinig aardappelen, dat eet voor een man niet zo lekker.'"
Gerard Kornelis van het Reve in Op Weg Naar het Einde, Amsterdam 1966 p. 53
